Wystartował projekt „Przywrócenie pamięci o Powstańcach Styczniowych i innych osobach zasłużonych dla polskiej historii oraz remont miejsc ich spoczynku na Starych Powązkach”

Rozpoczęliśmy realizację projektu „Przywrócenia pamięci o Powstańcach Styczniowych i innych osobach zasłużonych dla polskiej historii oraz remont miejsc ich spoczynku na Starych Powązkach”.

Cmentarz Stare Powązki jako całość jest zabytkiem i pomnikiem naszej przeszłości. To wielki zbiór historii ludzi, którzy tworzyli nasze dzieje. To licząca ponad 200 lat kronika dziejów miasta i narodu. Cmentarz był przez ten czas, zwłaszcza w trudnych okresach historii, swoistym sanktuarium narodowym, gdzie można było kultywować pamięć o wielkości Polski. Dziś jest dla nas pomnikiem tej przeszłości, powierzonym nam przez przodków. Na jego terenie znajduje się wiele obiektów, które same w sobie stanowią zespoły zabytków połączone wspólnym mianownikiem. Tak jest w przypadku grobów Powstańców Styczniowych. Bohaterowie tego zrywu narodowego z przed 160. Lat byli chowani na całym terenie cmentarza, jak również w katakumbach.

Wielu z nich ma swoje pomniki nagrobne, o innych wiemy tylko, że byli tu pochowani. Ci którzy spoczęli w katakumbach zniszczonych podczas drugiej wojny światowej dziś zwykle nie mają nawet tablic. Wiemy, że w katakumbach spoczęło wielu uczestników powstania styczniowego, jednak nie znamy dokładnych miejsc ich pochówku, ponieważ zostały one zniszczone podczas drugiej wojny światowej. Są więc katakumby w znacznym stopniu pomnikiem powstańców styczniowych. Dlatego przywrócenie odpowiedniego stanu zarówno poszczególnych grobów, jaki samych katakumb ma duże znaczenie dla kultywowania naszej historycznej pamięci, oraz pamięci o powstańcach styczniowych.

Utrzymanie dobrego stanu pomników ma ogromne znaczenie społeczne. Jest podkreśleniem jak wielką wartość dla naszego narodu ma historia i ludzie, którzy ją tworzyli. Odpowiedni stan miejsc spoczynku bohaterów roku 1863 pokazuje odwiedzającym cmentarz jak ważne dla naszej historii było powstanie styczniowe. Dbałość o bohaterów jest jednym z elementów budujących poczucie wspólnoty i dumy z przynależności do społeczności naszego kraju.

Powstanie Styczniowe jest jednym z najważniejszych polskich zrywów niepodległościowych. Ukształtowało ono na długo świadomość polityczną Polaków. Wywoływało przez kilka pokoleń spory i potrzebę określenia stosunku i ocenę tego najdłużej trwającego polskiego powstania.

Bez względu na tę ocenę, Powstańcy otoczeni byli w odrodzonej po 1918 roku Polsce szczególnym szacunkiem jako ci, którzy nie ugięli się w najtrudniejszym momencie. Dziś również winniśmy im szacunek i pamięć. Dlatego w miejscu tak szczególnym dla historii Polski, jakim są Stare Powązki, groby bohaterów z roku 1863 wymagają naszej opieki. Chowano ich często jeszcze w czasie trwania Powstania po kryjomu, zatajając okoliczności śmierci. Chowano również później, często po powrocie z zesłania czy katorgi albo emigracji.

Dlatego, choć nie ma już możliwości ustalenia miejsca pochówku wszystkich uczestników tego zrywu, którzy znaleźli miejsce spoczynku na Starych Powązkach trzeba zaopiekować się tymi mogiłami, które znamy. Po upływie wielu lat i często braku potomków, którzy mogliby zająć się grobami wymagają one podjęcia prac konserwatorskich. 160. rocznica wybuch Powstania Styczniowego jest doskonałym powodem, by groby naszych przodków, którzy w mrokach zaborów nie zapomnieli o Wolnej Polsce, odzyskały należny im blask.

Odnowienie tych nagrobków będzie też pokazaniem, że Polska nie zapomina o tych, którzy gotowi byli dla niej poświęcić wszystko z życiem włącznie. Dlatego odnowienie i opieka nad tymi grobami jest naszym obowiązkiem i powinna być przykładem jak powinno się służyć krajowi.

Projekt jest zrealizowany z inicjatywy Premiera Mateusza Morawieckiego przez Fundację Stare Powązki ze środków Kancelarii Premiera.